正接・双曲線正接の総和展開

正接・双曲線正接の総和展開
次が成り立つ。

(1)

\begin{align*} \tan\pi z & =\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}\\ & =\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}} \end{align*}

(2)

\begin{align*} \tan^{-1}\pi z & =\frac{1}{z\pi}-\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-z^{2}}\\ & =-\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-z^{2}} \end{align*}

(3)

\begin{align*} \tanh\pi z & =\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}+z^{2}}\\ & =\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}+z^{2}} \end{align*}

(4)

\begin{align*} \tanh^{-1}\pi z & =\frac{1}{z\pi}+\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k^{2}+z^{2}}\\ & =\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{k^{2}+z^{2}} \end{align*}
次の式は等号が成り立ちません。
\begin{align*} \tan\pi z & =\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}\\ & =\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(\left(k-\frac{1}{2}\right)-z\right)\left(\left(k-\frac{1}{2}\right)+z\right)}\\ & =\frac{1}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)-z}-\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)+z}\right)\\ & =-\frac{1}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{1}{z-\left(k-\frac{1}{2}\right)}+\frac{1}{z+\left(k-\frac{1}{2}\right)}\right)\\ & \ne-\frac{1}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{z-\left(k-\frac{1}{2}\right)}+\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{z+\left(k-\frac{1}{2}\right)}\right)\cmt{\because\text{絶対収束しないので順番を入れ替えれない}}\\ & =-\frac{1}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{z-\left(k-\frac{1}{2}\right)}+\sum_{k=-\infty}^{-1}\frac{1}{z+\left(-k-\frac{1}{2}\right)}\right)\\ & =-\frac{1}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{z-\left(k-\frac{1}{2}\right)}+\sum_{k=-\infty}^{0}\frac{1}{z+\left(-\left(k-1\right)-\frac{1}{2}\right)}\right)\\ & =-\frac{1}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{z-\left(k-\frac{1}{2}\right)}+\sum_{k=-\infty}^{0}\frac{1}{z+\left(-k+\frac{1}{2}\right)}\right)\\ & =-\frac{1}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{z-\left(k-\frac{1}{2}\right)}+\sum_{k=-\infty}^{0}\frac{1}{z-\left(k-\frac{1}{2}\right)}\right)\\ & =-\frac{1}{\pi}\left(\sum_{k=\infty}^{\infty}\frac{1}{z-\left(k-\frac{1}{2}\right)}\right) \end{align*}

(1)

\(\cos\left(\pi z\right)\)の無限乗積展開より、
\[ \cos\left(\pi z\right)=\prod_{k=1}^{\infty}\left(1-\frac{z^{2}}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}}\right) \] であるので、
\begin{align*} \tan\pi z & =-\frac{1}{\pi}\frac{d}{dz}\log\cos\left(\pi z\right)\\ & =-\frac{1}{\pi}\frac{d}{dz}\log\prod_{k=1}^{\infty}\left(1-\frac{z^{2}}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}}\right)\\ & =-\frac{1}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{d}{dz}\log\left(1-\frac{z^{2}}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}}\right)\cmt{\because\text{微分をするので定数の違いは無視できる}}\\ & =-\frac{1}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\left(1-\frac{z^{2}}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}}\right)^{-1}\left(-\frac{2z}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}}\right)\\ & =-\frac{1}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}}\right)^{-1}\left(-\frac{2z}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}}\right)\\ & =\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}\mrk *\\ & =\frac{z}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}+\sum_{k=-\infty}^{-1}\frac{1}{\left(-k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}\right)\\ & =\frac{z}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}+\sum_{k=-\infty}^{-1}\frac{1}{\left(k+\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}\right)\\ & =\frac{z}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}+\sum_{k=-\infty}^{0}\frac{1}{\left(k-1+\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}\right)\\ & =\frac{z}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}+\sum_{k=-\infty}^{0}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}\right)\\ & =\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}} \end{align*} となり与式は成り立つ。

(2)

\(\sin\left(\pi z\right)\)の無限乗積展開より、
\[ \sin\left(\pi z\right)=\pi z\prod_{k=1}^{\infty}\left(1-\frac{z^{2}}{k^{2}}\right) \] であるので、
\begin{align*} \tan^{-1}\pi z & =\frac{1}{\pi}\frac{d}{dz}\log\sin\left(\pi z\right)\\ & =\frac{1}{\pi}\frac{d}{dz}\log\left(\pi z\prod_{k=1}^{\infty}\left(1-\frac{z^{2}}{k^{2}}\right)\right)\\ & =\frac{1}{\pi}\frac{d}{dz}\left(\log\pi z+\log\prod_{k=1}^{\infty}\left(1-\frac{z^{2}}{k^{2}}\right)\right)\\ & =\frac{1}{\pi}\left(\frac{d}{dz}\log\pi z+\frac{d}{dz}\log\prod_{k=1}^{\infty}\left(1-\frac{z^{2}}{k^{2}}\right)\right)\\ & =\frac{1}{\pi}\left(\frac{d}{dz}\log\pi z+\sum_{k=1}^{\infty}\frac{d}{dz}\log\left(1-\frac{z^{2}}{k^{2}}\right)\right)\cmt{\because\text{微分をするので定数の違いは無視できる}}\\ & =\frac{1}{\pi}\left(\frac{\pi}{\pi z}+\sum_{k=1}^{\infty}\left(1-\frac{z^{2}}{k^{2}}\right)^{-1}\left(-\frac{2z}{k^{2}}\right)\right)\\ & =\frac{1}{\pi}\left(\frac{1}{z}-2z\sum_{k=1}^{\infty}\left(\frac{k^{2}-z^{2}}{k^{2}}\right)^{-1}\frac{1}{k^{2}}\right)\\ & =\frac{1}{z\pi}-\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-z^{2}}\mrk *\\ & =-\frac{z}{\pi}\sum_{k=0}^{0}\frac{1}{k^{2}-z^{2}}-\frac{z}{\pi}\left(\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-z^{2}}+\sum_{k=-\infty}^{-1}\frac{1}{k^{2}-z^{2}}\right)\\ & =-\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-z^{2}} \end{align*} となり与式は成り立つ。

(3)

\begin{align*} \tanh\pi z & =-i\tan\pi zi\\ & =\left(-i\right)\frac{2zi}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-\left(zi\right)^{2}}\cmt{\because\tan\pi z=\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}}\\ & =\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}+z^{2}} \end{align*} \begin{align*} \tanh\pi z & =-i\tan\pi zi\\ & =-i\frac{zi}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-\left(zi\right)^{2}}\cmt{\because\tan\pi z=\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}-z^{2}}}\\ & =\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{\left(k-\frac{1}{2}\right)^{2}+z^{2}} \end{align*}

(4)

\begin{align*} \tanh^{-1}\pi z & =\frac{1}{-i}\tan^{-1}\pi zi\\ & =i\left(\frac{1}{zi\pi}-\frac{2zi}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-\left(zi\right)^{2}}\right)\cmt{\because\tan^{-1}\pi z=\frac{1}{z\pi}-\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-z^{2}}}\\ & =\frac{1}{z\pi}+\frac{2z}{\pi}\sum_{k=1}^{\infty}\frac{1}{k^{2}+z^{2}} \end{align*} \begin{align*} \tanh^{-1}\pi z & =\frac{1}{-i}\tan^{-1}\pi zi\\ & =i\left(-\frac{zi}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-\left(zi\right)^{2}}\right)\cmt{\because\tan^{-1}\pi z=-\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{k^{2}-z^{2}}}\\ & =\frac{z}{\pi}\sum_{k=-\infty}^{\infty}\frac{1}{k^{2}+z^{2}} \end{align*}
数学言語
在宅ワーカー募集中
スポンサー募集!

ページ情報
タイトル
正接・双曲線正接の総和展開
URL
https://www.nomuramath.com/d13vko5z/
SNSボタン